ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ: 1. Η αποστολή του Αγίου Πνεύματος

1. ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΝΕΥΜΑ
«Και εις το Πνεύμα το Άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρί και Υιώ συμπροσκυνούμενον και συνδοξαζόμενον, το λαλήσαν δια των Προφητών».

Η λύτρωση και ο αγιασμός, που με τη θεία Ενανθρώπηση και ιδιαίτερα με τη Σταυρική Θυσία και την Ανάστασή Του εξασφάλισε ο Κύριος, έγινε στην «κοινή» ανθρώπινη φύση γεγονός καθολικό, αντικειμενικό. Λυτρώθηκε και αγιάσθηκε η μολυσμένη απ’ την πτώση του Αδάμ ρίζα μας. Αυτήν την «κοινή» και όμοια καθ’ όλα φύση μας πήρε ο Κύριος. Δεν πήρε όμως κανένα «πρόσωπο» ανθρώπινο. Αντίθετα, Αυτός «δάνεισε» την υπόστασή Του στην ανθρώπινη φύση Του, ώστε ν’ αποτελέσει ένα πρόσωπο, το Πρόσωπο του θείου Λόγου. Έμενε λοιπόν ένα κενό: η λύτρωση του κάθε προσώπου-ανθρώπου ατομικά, υποκειμενικά. Για την «εκπλήρωση» και «τελείωση» λοιπόν «υποκειμενικά» και ατομικά πλέον της σωτηρίας, μετά την Ανάληψη του Υιού, κατέρχεται κατά την Πεντηκοστή το Άγιο Πνεύμα. Γι’ αυτό ακριβώς είναι ανάγκη ιδιαίτερα εδώ να κάνουμε λόγο για το Πρόσωπο και το έργο του Αγίου Πνεύματος, όπως εκάμαμε ειδικό λόγο και για το Πρόσωπο του Θεανθρώπου Λυτρωτή και το απολυτρωτικό Του έργο.

1. Το Πρόσωπο-Υπόσταση και η Θεότητα του Α.Π.
α. Στην Π. Διαθήκη.
Στην Π.Δ., όπου η θ. Αποκάλυψη έχει προπαρασκευαστικό χαρακτήρα, το Άγιο Πνεύμα παρουσιάζεται περισσότερο ως δύναμη και ενέργεια του Θεού, ως «Πνεύμα Θεού» (Γεν. 1, 2 και 6, 3· Ψαλμ. 103, 30 και 50, 12, 13). Ωστόσο όμως, όπως ρητά λέγει το ι. Σύμβολο, Αυτό «ελάλει δια των Προφητών», που είχαν σαφή επίγνωση της Υποστάσεως και Θεότητάς Του. Ιδιαίτερα ο Προφήτης Ιωήλ προφήτευσε και την κάθοδο του Α.Π. και ακριβώς την προφητεία του εκείνη επιβεβαίωσε ο Απ. Πέτρος την ημέρα της Πεντηκοστής (Ιωήλ 3, 1, 3 και Πράξ. 2, 14-21).

β. Στην Κ. Διαθήκη.
Η πλήρης αποκάλυψη του μυστηρίου του Τριαδικού Θεού έγινε με την Αυτοαποκάλυψη του Θεανθρώπου και μάλιστα κατά τη θ. Βάπτισή Του (Ιω. 1, 29-34). Τότε αισθητά φανερώθηκε και το Α.Π. με σαφή επίγνωση του Τ. Προδρόμου ότι επρόκειτο για ιδιαίτερο θείο Πρόσωπο. Ειδικά όμως για το Πρόσωπο και τη Θεότητα του Α.Π. πολλές φορές δίδαξε ο Κύριος και ιδιαίτερα κατά το Μ. Δείπνο. Τους σαφείς λόγους Του παραδίδει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στο 14ο κεφάλαιο. Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα χωρία της Κ. Δ. όπου σαφέστατα οι Άγιοι Απόστολοι μαρτυρούν τη Θεότητα του Α.Π., του Οποίου έχουν συνείδηση ότι είναι όργανα. Εκτός των άλλων, η κλασσική έκφραση της Αποστολικής Συνόδου (49 μ.Χ.): «Έδοξε τω Αγίω Πνεύματι και ημίν» (Πράξ. 15, 28), είναι ακριβώς η ζωντανή μαρτυρία της πίστεως των Αγ. Αποστόλων για την αίσθηση της προσωπικής παρουσίας και καθοδηγίας του Αγ. Πνεύματος.

γ. Στην Ι. Παράδοση.
Το προηγούμενο άρθρο του ι. Συμβόλου (381 μ.Χ.) συνοψίζει την πίστη της Εκκλησίας των τεσσάρων πρώτων αιώνων με εκπροσώπους κυρίως τους τρεις μεγάλους Καππαδόκες Πατέρες. Άμεσα όμως ή έμμεσα ολόκληρη η ζωή της Εκκλησίας και η Ι. Παράδοσή της στηρίζονται και στηρίζουν την πίστη στην παρουσία του Α.Π. ως Προσωπικού Θεού ομοουσίου και ομοθρόνου με το Θεό Πατέρα και το Θεό Υιό-Λόγο. Η ζωντανή έκφραση αυτής της πίστεως είναι κυρίως η καθημερινή θ. Λατρεία, όπου φαίνεται ότι το Α.Π. είναι η θεία Ψυχή της Εκκλησίας, η Πνοή (Πνεύμα) και η Ζωή της.